پنجشنبه ۲۳ دی ۹۵ ۲۲:۳۹ ۴ بازديد
مكان هاي ديدني مشهد شامل: بيش از 50 نوع قلعه
نياز به امنيت انسان را وادار كرد خانه و زندگي خود را بر بالاي كوه هاو تپه ها بسازد و آن را با برج و بارو از دسترس ديگران دور نگه دارد. در اين انگيزه ي پيدايش و هسته ي اصلي بيشتر شهر ها قلعه ها بوده اند كه نمايانگر پيشرفت آدمي از روزگار غار نشيني و شكار به روزگار كشاورزي و يكجا نشيني هستند. هنگامي كه گروه هاي كوچك و پراكنده كم كم به زمين هاي كشاورزي وابسته شدند و برجاي خود ماندند و پناه گاهي را براي خود ساختند؛ از گرد هم آمدن اين پناه گاه ها، روستا ها و سپس شهر ها پديد آمد. قلعه ها سه نوع بودند: الف) قلعه هاي ساخته شده بر بلندي ها، كه به آن كلات گفته مي شد. ب) قلعه هاي ساخته شده بر زمين هاي هموار. ج) كهن دژها، قلعه هايي كه جايگاه شاهان و بزرگان بود و كاخ ها و انبار ها و مكاني براي زندگي داشت كه ارگ ناميده مي شد.
در ميان قلعه هاي مشهد قلعه ي كهن دژ شهر توس و قلعه ي ماد اهميت بيشتري دارد. در ساير قلعه ها نيز به ندرت سازه ي سر پا يا داراي سقفي را مي توان يافت.
- وجه تسميه ي قلعه هاي دختر: در باور عامه علت نام گذاري اين قلعه ها، اين بوده است كه از اين قلعه ها براي محافظت و نگه داري از زنان و دختران استفاده مشده است و يا اين كه سازنده ي آن دختري بوده است، اما در واقع علت اين نام گذاري انتساب آن به ناهيد ( مخفف آناهيتا) نماد بركت و زيبايي و ايزد نگهبان آب هاست، نه به آن دليل كه دختري آن را بنا كرده و نه به اين معني كه محل محافظت از زنان و دختران بوده است؛ بلكه براي بركت و ماندگاري قلعه هايي كه در مكان هاي استراتژيك و دفاعي بنا شده اند نام دختر به آن ها مي نهادند. طبق نظريه ي ديگري چون دختر دست نخورده است اين نام گذاري كنايه از دست نخورده بودن قلعه و فتح نشدن آن به دست ديگران است.
- قلعه دختر: ۷۵ كيلومتري شمال مشهد، جاده تربت حيدريه، روستاي بازه هور.
- قلعه دختر: ۴۷ كيلومتري شمال مشهد، جاده ي كلات، جاده ي كارده، جاده ي مارشك، روستاي بهره. قلعه سنگي برفراز آبادي كه در ۳۰۰ متري حاشيه ي راست جاده واقع شده است.
- قز قلعه: ۶۳ كيلومتري شمال مشهد، جاده ي كلات، جاده ي كارده، روستاي مارشك. اين قلعه از سنگ ساخته شده است.
- قلعه حسن: ۷۰ كيلومتري جنوب مشهد، جاده ي نيشابور ، حدفاصل روستا هاي قاسم آباد و ديز باد عليا، يك كيلومتري شمال روستاي قاسم آباد؛ دوره صفوي.
- قلعه چراغ: ۲۴ كيلومتري جنوب مشهد، جاده قديم نيشابور، جاده ي ده غيبي، ۴ كيلومتري جنوب روستاي عارفي، انتهاي دره.
- قلعه دلبر: ۴۸ كيلومتري جنوب مشهد، جاده قديم نيشابور، مشرف به گردنه ي دلبران؛ قرن ۱۲ ق.
- قلعه چاهه: ۴۵ كيلومتري جنوب شرق مشهد، جاده سرخس، شهر رضويه، روستاي چاهك؛ قرن ۵ ق.
- قلعه پياني: ۸ كيلومتري شمال غرب مشهد، جاده ي شانديز، سمت راست، خيابان مدرس ۲۵، روستاي پياني، اين قلعه هنوز مسكوني است؛ دوره قاجار.
- قلعه نوچاه: حاشيه غرب مشهد، اول جاده ي طرقبه، امام رضا (ع) ۱۷ (كاخ بيادر) ۵۰۰ متر سمت راست، خيابان نياوران، روستاي نوچاه.
- قلعه ي گبر ها: ۲۰ كيلومتري شمال غرب مشهد، شانديز، جاده ي زشك، روستاي ابرده.
- قلعه قهقهه: ۱۵ كيلومتري شمال غرب مشهد، جاده قديم قوچان، سه راه دانش، به طرف پركند، روستاي شبان كاره. اين قلعه از خشت و گل است.
- قلعه عنبران: ۸ كيلومتري غرب مشهد، طرقبه، به طرف جاغرق، روستاي عنبران، باياي مخروبه ي اين قلعه به چشم مي خورد.
- قلعه مختاري: ۵۰ كيلومتري جنوب مشهد، كيلومتر ۴۸ جاده قديم نيشابور، دو كيلومتري شمال روستاي دلبران؛ قرن ۱۰ ق.
- قلعه برج موري: ۸۵ كيلومتري جنوب شرق مشهد، جاده سرخس، شهر رضويه، قبل از خارزار، جاده فرعي، شرق روستاي برج موري؛ قرن ۳ ق.
- قلعه كهنه نغندر: ۱۷ كيلومتر غرب مشهد، جاده كنگ، روستاي نغندر، بالاسر روستا قرار گرفته و تعدادي از ديوار ها و باروهايش به جا مانده است.
- قلعه كهنه كروج: ۳۶ كيلومتري جنوب مشهد، دهستان سرجام، روستاي كروج؛ دوره صفوي.
- قلعه كهنه ي چاهشك: ۵ كيلومتري شمال غرب مشهد، بلوار حر، جاده ي كنويست، ضلع شرقي روستاي شر شر؛ دوره قاجار.
- قلعه تاريخي خادر: ۱۶ كيلومتري شمال غرب مشهد، نرسيده به شانديزز سمت چپ، روستاي خادر.
- قلعه كافر كوه سفيد: ۴۰ كيلومتري شرق مشهد، جاده ي سرخس، شهر رضويه، روستاي كوه سفيد؛ دوران اسلامي.
- قلعه كوه: ۲۰ كيلومتري شمال غرب مشهد، شانديز، جاده زشك، روستاي ابرده، ابتداي ورودي ابرده، در قله ي كوه. بقاياي مخروبه اي از اولين سكونتگاه مردم ابرده بعد از حمله مغول ديده مي شود.
- قلعه رونه: ۱۱۰ كيلومتري شمال مشهد، كيلومتر ۱۰ جاده سنتو، سمت راست، به طرف شهر توس، پل كشف رود، سمت چپ، جاده آبقد، روستاي امرودك، خلاف جهت آب، دو آبي سمت راست، دره ي گيويه، بالاسر غار قاطرقي.
- قلعه تنوره: ۶۳ كيلومتري شمال مشهد، جاده كلات، قبل از گردنه ي دكل، سمت چپ، جاده ي خور، روستاي خور عليا، هشت كيلومتر خلاف جهت آب. اين قلعه با حدود ۴۰۰ متر مساحت در ارتفاع ۳۰۰ متري از كف رودخانه قرار دارد و از سنگ ساخته شده است.
- قلعه مغان: ۲۸ كيلومتري جنوب مشهد، انتهاي سيدي، جاده مغان، روستاي مغان، پشت ساختمان مخابرات. از اين قلعه فقط يك ديوار سنگي بزرگ باقي مانده است.
- قلعه باغ رو: ۲۳ كيلومتري شمال غرب مشهد، شانديز، يك كيلومتري غرب روستاي گراخك. كلمه ي گراخك به احتمال از گبراخك، يعني محل زندگي گبر ها گرفته شده است.
- قلعه سربرج: ۲۲ كيلومتري جنوب مشهد، انتهاي سيدي، جاده مغان، روستاي سربرج، اين قلعه از سنگ ساخته شده و در حاشيه ي رودخانه قرار گرفته است. برج نگهباني سربرج نيز در بالاي كوه از سنگ ساخته شده است.
- قلعه سولاخو: ۱۶ كيلومتري شمال غرب مشهد، نرسيده به شانديز، روستاي خادر، مقابل قلعه ي تاريخي خادر. جهت استفاده ي مسكوني در سنگ هاي كنگرومرا حفر شده است.
- قلعه ي طرقدر: ۷ كيلومتري غرب مشهد، طرقبه، به طرف عنبران، سمت چپ، جنب رستوران گنجعلي خان، جاده ده بار، روستاي طرقدر، بقاياي مخروبه ي اين قلعه به چشم مي خورد.
- قلعه كهن دژ: ۱۵ كيلومتري شمال غرب مشهد، كيلومتري ۱۰ جاده سنتو، سمت راست، شهر توس، نزديك آرامگاه فردوسي، بقاياي قلعه خشتي مهمي وجود دارد كه در حال كاوش، مرمت و باز سازي است.
- قلعه چنارك: ۴۲ كيلومتري شرق مشهد، جاده ي سرخس، شهر رضويه، جاده ميامي، ۵ كيلومتر قبل ميامي، جاده فرعي سمت چپ ۱۰ كيلومتر، بعد از روستاي چنارك، به طرف زيارتگاه بي بي هور و بي بي نور، حاشيه ي راست راه خاكي. اين قلعه از خشت و گل بنا شده است؛ قرون اوليه اسلامي.
- قلعه كهنه ي آل: ۴۷ كيلومتري شمال مشهد، جاده ي كلات، جاده ب كارده، جاده سيج، روستاي آل، روي قله ي مشرف آبادي. اين قلعه از سنگ ساخته شده است. در افسانه هاي اساطيري ايران سيج و آل نام دو ديو بوده است.
- قلعه كهنه پيوه ژن: ۶۵ كيلومتري جنوب مشهد، جاده نيشابور، دهستان پيوه ژن، اين قلعه از خشت و گل ساخته شده است. دو قلعه ي ديگر نيز در ارتفاعات دو طرف دره ي پيوه ژن وجود دارد.
- قلعه ي حسن شقا: ۱۰ كيلومتري شمال غرب مشهد، جاده قديم قوچان، بعد از ميدان فهميده، سمت راست، انتهاي جاده ي خين عرب، روستاي گيزي اين قلعه از خشت و گل ساخته شده و در شرف انهدام است.
- قلعه برزش آباد: ۲۰ كيلومتري شمال مشهد، آل تيمور، انتهاي جاده امرغان، روستاي برزش آباد. اين قلعه در منطقه ي همواري از دامنه ي اژدركوه از خشت و گل ساخته شده است.
- قلعه كوه آسياباد: ۶۰ كيلومتري جنوب مشهد، جنوب روستاي ابرش، قلعه از سنگ و آجر كه به شدت تخريب و به شكل محوطه ي باستاني در آمده ايت؛ قرن ۱۲۲ ق.
- قلعه شاهان دژ: ۱۸ كيلومتري شمال غرب مشهد، شانديز، بقاياي قلعه ي شاهان دژ در اين شهر وجود دارد. شاهان دژ به معني شاه قلعه ها يا قلعه ي منسوب به شاهان است و نام شانديز از اين قلعه گرفته شده است.
- قلعه ي ابرده: ۲۰ كيلومتري شمال غرب مشهد، شانديز، روستاي ابرده عليا.
- قلعه سنگي خور عليا: ۵۵ كيلومتري شمال مشهد، جاده كلات، قبل از گردنه ي دكل، سمت چپ، جاده ي خور، ابتداي ورودي روستاي خور عليا، سمت راست، در فاصله ۵۰۰۰ متري. حصار سنگي دور قلعه هنوز پابرجا مانده است.
- قلعه سنگي چهل من سنگ: ۷۵ كيلومتري جنوب شرق مشهد، كيلومتر چهل جاده ي سرخس، ۳۵ كيلومتر فرعي جاده ي اره، روستاي چهل من سنگ عليا؛ دوره صفوي.
- قلعه كهنه ي پاژ: ۲۰ كيلومتري شمال مشهد، جاده ي كلات، دوراهي كارده، روستاي پاژ/ فاز ( زادگاه فردوسي) اين قلعه مخروبه كه از خشت و گل ساخته شده به فاصله كمي از روستا قرار دارد. با كمي دقت در آن استخوان هاي انسان لاي جرز ديوار ديده مي شود.
- قلعه دذد دره: ۵۵ كيلومتري شمال مشهد، جاده كلات، قبل از گردنه ي دكل، سمت چپ، جاده خور، بين روستا هاي خور عليا و خور وسطي، انتهاي دزد دره. مساحت اين قلعه سنگي ۳۵۰ متر است و حدود ۲۰۰ متر از كف رودخانه فاصله دارد.
- قلعه تلخون: ۵۶ كيلومتري جنوب مشهد، كيلومتر ۵۲ جاده نيشابور، قبل از تقاطع پيوه ژن، ۲ كيلومتري شمال روستاي درخت سپيدار، شمال كلاته تلخون. اين قلعه سنگي است، بنابه گفته ي اهالي چون در اوايل اسلام تعداد زيادي از مردان اين منطقه را كشته و از تجمع خون آن ها تلخ (استخر) خوني پديد آمده بود؛ به تلخون شهرت يافت. البته به چشمه ي آب نيز خون مي گويند، كه در اين صورت تلخون به معني تلخ چشمه است.
- قلعه سنگي كلاته بالاي گراخك: ۲۳ كيلومتري شمال غرب مشهد، دو كيلومتري جنوب روستاي گراخك. اين قلعه سنگي بر فراز كوه ساخته شده و از چهار برج آن فقط يكي باقي مانده است.
- قلعه نوي ده‌سرخ: ۵۴ كيلومتري جنوب مشهد، جاده ي نيشابور، شهر ملك آباد، جاده بزوشك، يك كيلومتر قبل از روستاي ده سرخ، سمت چپ، اين قلعه از خاك قرمز منطقه ساخته شده و در ميان دشت از دور قرمز گون به نظر مي رسد؛ دوره صفوي.
- قلعه ي تجر: ۲۷ كيلومتري جنوب مشهد، انتهاي سيدي، جاده مغان، تقاطع روستاي‌تجر، سمت راست ۱۷ كيلومتر فرعي. اين قلعه از سنگ لاشه، بدون ملات ساخته شده و برفراز روستا قرار گرفته است. در آن اتاق كوچك وجود دارد كه سقف تمامي آن ها فرو ريخته است. بنا به گفته ي اهالي اين قلعه حدود يكصدو هفتاد سال پيش در زمان سلطه ي روس ها بنا شده است.
- قلعه ي درخت جوزا: ۲۳ كيلومتري جنوب مشهد، اوايل جاده قديم نيشابور، گاده ده غيبي، دو كيلومتر قبل از روستاي عارفي، سمت راست ۵ كيلومتر روستاي بالندر، اين قلعه به صورت بقايايي از يك سكونت گاه تاريخيبه چشم ميخورد. علت اين نام گذاري به واسطه ي وجچد چند درخت جوز (گردو) در اطراف آن است؛ دوره ي صفوي.
- قلعه كردي: ۴۰ كياومتري غرب مشهد، شانديز، روستاي زشك، ۱۰ كيلومتر خلاف جهت آب در مسير رودخانه ي بزرگ، در محلي به نام بازه حصار، در كمر كوه مجاور رودخانه. در اين قلعه براي برداشتن آب تونلي تا رودخانه حفر شده است تا هنگام محاصره دسترسي به آب وجود داشته باشد. اين قلعه محل اسكان اهالي در موقع هجوم دشمنان و داراي چهار برج نگهباني بوده است؛ قرن ۷ ق.
- قلعه ميان تيغ (قلعه حصار): ۳۰ كيلومتري غرب مشهد، روستاي كنگ، سه كيومتر در امتداد رودخانه ي كوچك. اين قلعه ي سنگي در دامنه ي كوه حد فاصل كنگ و زشك قرار گرفته و به دليل موقعيت جغرافيايي آن به عنوان مكان امن و مناسب براي حفاظت از اموال به كار مي رفته است.
- قلعه تركمن ها: ۲۳ كيلومتري جنوب مشهد، انتهاي سيدي، جاده ي مغان، روستاي اردمه، سه قلعه سنگي با فواصل كم روي روي خط الراس جنوبي ساخته شده است. مصالح به كار رفته در همه ي آن ها سنگ لاشه است. بنا به گفته ي اهالي قلعه ي اصلي جايي بوده كه زمان تركمن تازي دختران دزدي را در آن جا نگه داري مي كردند و دو قلعه ي ديگر براي ديده باني استفاده مي شده است.
- قلعه كهنه ي ده‌سرخ ( كوچ كمر): ۵۵ كيلومتري جنوب مشهد، جاده ي نيشابور، شهر ملك آباد، جاده ي بزوشك، روستاي ده سرخ. اين قلعه در بلندي، مقابل امامزاده عبدالعزيز واقع شده و داراي معابر زيرزميني براي دسترسي به آب بوده است. دهانه ي اين معابر هنوز رويت مي شود اما ورودي هاي آن توسط اهالي مسدود گرديده است.
- قلعه مات (عماد/ ماد): ۵۲ كيلومتري شمال مشهد، جاده ي كلات، جاده كارده، بعد از روستاي آل، سمت راست، زو قلعه (زو سياه) ۵ كيلومتر. اين قلعه بر روي قله اي بلند و صعب العبور ساخته شده است كه در صورت صاف بودن هوا از سه راه فردوسي قابل رويت است. زمان ساخت آن مربوط به دوران هاي مختلف تاريخي است. بر روي قله ساز هاي سنگي مستحكمي با ملات ساروج ساخته و در آن از تنه هاي چوب ارس استفاده شده است. دو استخر بزرگ نيز براي جمع آوري آب باران بر سطوح هموار قله در دل سنگ كنده شده است. در اين قلعه ي بزرگ آثار و ابنيه ي زيادي به چشم ميخورد اما بر هيچكدام سقفي استوار نمانده است.
- قلعه كهنه چشمه چنار: ۴۷ كيلومتري جنوب مشهد، جاده نيشابور، ملك آباد، جاده بزوشك، ۵ كيلومتري شمال روستاي بازه حوض؛ دوران اسلامي.
- قلعه سرخشت: ۵۵ كيلومتري شمال مشهد، جاده كلات، قبل از گردنه ي دكل، سمت چپ، جاده خور، روستاي عليا، ۵۰۰ متر به طرف كوه سرخشت، سمت چپ، بازه سرخشت. اين قلعه از خشت و گل ساخته شده و به شدت تخريب گشته است.
مطالعه مطالب گردشگري بيشتر:
تورآگهي افتخار ميزباني شما را دارد.
معرفي بهترين تورهاي داخلي و تورهاي خارجي در سايت تور آگهي
پيشنهاد ويژه تورآگهي : تور كيش از مشهد
ناب ترين جاذبه هاي گردشگري را از ما بخواهيد.